Program profilaktyczny LO1

PROGRAM PROFILAKTYCZNY

ZESPOŁU SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH NR 1 W MALBORKU

MALBORK 2011

 

 

I Wprowadzenie

Zadaniem szkolnej profilaktyki jest chronienie młodzieży przed zagrożeniami poprzez podejmowanie przez szkołę działań wychowawczo- profilaktycznych. Przeprowadzone badania oraz liczne obserwacje młodzieży wskazują, że wzrasta liczba młodych ludzi podejmujących rozmaite zachowania ryzykowne. Mogą one nieść negatywne konsekwencje zarówno dla zdrowia fizycznego i psychicznego jednostki, jak i dla jej otoczenia społecznego. Do najczęstszych zachowań ryzykownych podejmowanych przez młodzież możemy zaliczyć: palenie tytoniu, picie alkoholu, używanie środków psychoaktywnych  oraz wczesną aktywność seksualną. Niepokoi również narastająca agresja, wulgarny sposób bycia, uciekanie w świat Internetu. Kolejnym zagrożeniem dla młodzieży zaczynają być tzw. dopalacze.

Założeniem szkolnego programu profilaktyki jest wyposażenie uczniów w niezbędną wiedzę na temat zdrowego rozwoju, stworzenie warunków bezpiecznego funkcjonowania szkoły i monitorowanie skuteczności podjętych działań a poza tym włączenie w działania profilaktyczne rodziców uczniów- efektywność podejmowanych działań zależy w dużym stopniu od ich zaangażowania. Wspólna praca ułatwia osiągnięcie celu.

II Podstawy prawne

Szkolny program profilaktyki opracowano w oparciu o:

• Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół.

• Ustawę z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty.

• Rozporządzenie MENiS z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach i placówkach.

• Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczególnych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem.
• Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie ze zmianami
• Ustawę z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych.
• Ustawę z dnia 26 października 12982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi ze zamianami
• Ustawę z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii.
• Ustawę z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich.
• Ustawę z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego.
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 czerwca 2003 r. w sprawie zakresu i organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą.

• Konwencję o Prawach Dziecka uchwaloną przez zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych z dnia 20 listopada 1989 r.
• Akty prawne szkoły (statut, regulaminy, program wychowawczy).
• Uchwała rady Ministrów z 7 listopada 2006 r. „W sprawie działań administracji rządowej przeciwko przemocy w szkołach i placówkach oświatowych”.

III Diagnoza obszarów problemowych

Program profilaktyki jest wynikiem diagnozy problemów i potrzeb środowiska uczniów, rodziców i nauczycieliZespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr1 w Malborku.

Diagnozy dokonano w oparciu o analizę:

-rozmów z uczniami na zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych prowadzonych przez pracowników szkoły

-rozmów z rodzicami

-wyników badań ankietowych prowadzonych w roku szkolnym 2010/2011

-frekwencji szkolnej uczniów

-informacji zwrotnych uzyskanych w kontakcie z instytucjami takimi jak np. Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna, Centrum Profilaktyki Uzależnień w Malborku

-pomysłów podsuwanych przez Samorząd Uczniowski

Program profilaktyczny szkoły podejmuje również temat problemów ogólnospołecznych i ogólnokrajowych takich jak np. szkodliwość stosowania dopalaczy lub występowanie agresji nawet jeśli potrzeby podejmowania się tego typu zadań nie sugerują efekty diagnozy.

IV Cele programu profilaktycznego szkoły

• Podtrzymanie poczucia bezpieczeństwa w szkole występującego u naszych uczniów.
• Aktywizacja środowiska szkolnego w zakresie oddziaływań profilaktycznych.
• Promowanie zdrowego stylu życia.
• Zapobieganie szkodom w związku z sięganiem po substancje uzależniające.
• Kształtowanie właściwego zachowania uczniów.
• Utrwalanie postaw i zachowań społecznych warunkujących prawidłowy rozwój takich jak: poczucie własnej wartości, zachowania asertywne, umiejętność wyznaczania celów i podejmowania decyzji.
• Podtrzymanie i pogłębienie wzajemnego zaufania w społeczności szkolnej
• Ograniczenie zachowań problemowych występujących u uczniów takich jak: wagary, obniżona motywacja do nauki, brak pomysłu na spędzanie wolnego czasu
• Uzyskanie większego zaangażowania rodziców w sprawy profilaktyki zagrożeń.
• Podtrzymanie i pogłębienie istniejącej współpracy z instytucjami wspierającymi szkołę w realizacji zadań wychowawczo- profilaktycznych oraz nawiązanie nowych kontaktów.

V Strategia

W szkole skupiamy się na profilaktyce stopnia pierwszego i drugiego, która rozumiana jest w następujący sposób:

Profilaktyka pierwszego stopnia polega na promowaniu zdrowego stylu życia, zapobieganiu zagrożeniom, uczeniu określonych umiejętności. Działania te kieruje się do całej społeczności szkolnej. Realizują je wszyscy nauczyciele, pracownicy szkoły i rodzice wspierani przez specjalistów.

Profilaktyka drugiego stopnia to działania skierowane do uczniów podwyższonego ryzyka. Celem jest umożliwienie wycofania się z ryzykownych zachowań, poprzez udzielenie wsparcia. Tę formę profilaktyki realizują nauczyciele, pedagog i psycholog szkolny i specjaliści współpracujący ze szkołą.

Profilaktykę prowadzić będziemy według poniżej opisanych strategii:

Strategia informacyjna – jej celem jest dostarczenie informacji na temat skutków zachowań ryzykownych i umożliwienie dokonywania dobrego wyboru.

Strategia edukacyjna – jej celem jest pomoc w rozwijaniu ważnych umiejętności życiowych, takich jak radzenie sobie ze stresem, rozwiązywanie konfliktów, przeciwstawianie się naciskom otoczenia, odejmowanie decyzji.

Strategia alternatyw – jej celem jest pomoc w zaspokajaniu potrzeby sukcesu, przynależności, poprzez zaangażowanie w działalność artystyczną, społeczną, sportową.

Strategia interwencyjna – jej celem jest pomoc uczniom w rozwiązywaniu problemów, wspieranie w sytuacjach kryzysowych, skierowana zarówno do grup jak i do jednostek.

VI Metody i formy działań

Treści programu będą realizowane podczas: lekcji przedmiotowych, godzin do dyspozycji wychowawcy, zajęć z psychologiem i pedagogiem szkolnym, spotkań indywidualnych z psychologiem i pedagogiem szkolnym, zajęć warsztatowych prowadzonych przez specjalistów, zajęć pozalekcyjnych, konkursów, wycieczek szkolnych, imprez okolicznościowych ogólnoszkolnych i klasowych, prelekcji, przedstawień, zebrań rodziców

Metody pracy: rozmowa, pogadanka, dyskusja, debata, wykład, warsztat, trening, prezentacja filmu, wycieczka tematyczna, praca w oparciu o tekst, prezentacja teatralnapraca w małych grupach, zajęcia i zawody sportowe, wystawy i prezentacje prac, wolontariat

Program profilaktyczny będzie realizowany m.in. przy pomocy Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej w Malborku, Centrum Profilaktyki Uzależnień w Malborku, Straży Miejskiej, Policji, organizacji pozarządowych ogólnokrajowych jak i działających w lokalnym środowisku, Polskiego Czerwonego Krzyża-oddział w Malborku.

VII Działania szkoły w zakresie profilaktyki pierwszego stopnia.

ZADANIA	SPOSOBY REALIZACJI	ODPOWIEDZIALNI	TERMIN REALIZACJI
Poznawanie systemu rodzinnego i środowiska, w którym przebywa uczeń	– ankieta diagnozująca dla rodziców klas pierwszych – arkusz spostrzeżeń wypełniany przez wychowawcę klasy pierwszej -rozmowy z uczniami -rozmowy z rodzicami -wywiady środowiskowe -współpraca z odpowiednim OPS	Pedagog szkolny Psycholog szkolny Wychowawcy klas Rodzice	IX- X oraz wedle potrzeby
Zapoznanie z obowiązującymi regulaminami	-zapoznanie uczniów na godzinach wychowawczych ze Statutem, WSO, Programem Wychowawczym, Planem pracy wychowawczej, Programem Profilaktyki. -zapoznanie z prawami i obowiązkami ucznia -zapoznanie na lekcjach organizacyjnych z regulaminami pracowni, wymaganiami edukacyjnymi, -ustalenie zasad dotyczących usprawiedliwiania nieobecności	Wychowawcy klas Nauczyciele przedmiotu	IX
Budowanie pozytywnych relacji koleżeńskich, integrowanie społeczności szkolnej	-obóz integracyjny klas pierwszych -objęcie opieką uczniów klas pierwszych, którzy mają problemy z adaptacją w nowym środowisku -zajęcia integrujące klasy –organizowanie imprez klasowych w celu bliższego poznania się -wycieczki, rajdy, imprezy szkolne, spektakle, wspólne wyjścia do kina -zajęcia z psychologiem w sytuacji kryzysu w klasie -motywowanie do efektywnej pracy w samorządach klasowych -ścisła współpraca z Samorządem Uczniowskim -tworzenie uroczystości i imprez szkolnych według pomysłów uczniów	Dyrekcja Wychowawcy klas oraz wyznaczeni nauczyciele Pedagog szkolny Psycholog szkolny Opiekun SU Rodzice Przy współpracy pracowników PPP	IX- X oraz zgodnie z planem wychowawczym i programem imprez szkolnych
Dbałość o wysoką frekwencję i dyscyplinę	-sprawdzanie obecności uczniów na każdej lekcji -systematyczne rozliczanie opuszczonych godzin lekcyjnych -punktualne zaczynanie i kończenie zajęć -comiesięczna analiza frekwencji w każdej klasie -współpraca z rodzicami (zwrócenie uwagi rodziców i uczniów na związek problemu absencji z wynikami nauczania) -dostrzeganie drobnych postępów i osiągnięć uczniów, którzy mają problem z frekwencją. -wyróżnienie uczniów/ klas z najwyższą frekwencją, np. poprzez udzielenie Nagrody Dyrektora „Dzień bez stresu”	Wszyscy nauczyciele Psycholog szkolny Dyrekcja	Cały rok szkolny i zgodnie z planem wywiadówek i konsultacji
Wzbudzanie zainteresowań uczniów wybranymi przedmiotami	-prowadzenie ciekawych lekcji metodami aktywizującymi -umożliwienie uczniom udziału w zajęciach dodatkowych. -zachęcanie do udziału w konkursach, olimpiadach. -wspieranie indywidualnych zdolności uczniów.	Wszyscy nauczyciele Pracownicy biblioteki szkolnej Pedagog szkolny Psycholog szkolny Przy współpracy z innymi jednostkami edukacyjnymi, np. Uniwersytet Gdański, Wydział Edukacji Muzeum Zamkowego	Cały rok szkolny
Tworzenie bezpiecznego, wolnego od uzależnień środowiska wychowawczego szkoły.	-zapoznanie uczniów z punktami statutu dotyczącymi zakazu używania środków uzależniających i opuszczania szkoły podczas zajęć lekcyjnych, -systematyczne kontrole boiska, toalet i pomieszczeń szkoły w ramach dyżurów nauczycieli, -reagowanie na przebywanie na terenie szkoły osoby, która nie jest uczniem naszej placówki ani rodzicem naszego ucznia	Wszyscy pracownicy szkoły W razie potrzeby przy współpracy z Policją	IX Cały rok szkolny
Rozbudzanie zainteresowań w zakresie sportu, turystyki, rekreacji i innych.	–zachęcanie do udziału w zajęciach sportowych oraz rekreacyjnych -stwarzanie warunków dogodnych do rywalizacji sportowej między klasami -promowanie uczniów uzyskujących sukcesy sportowe –aktywne włącznie uczniów do działań drużyn sportowych -organizacja wycieczek klasowych -zachęcanie uczniów do udziału w różnego rodzaju przedsięwzięciach kulturalnych	Wszyscy nauczyciele, a szczególności nauczyciele wychowania fizycznego Wychowawcy klas	Cały rok szkolny oraz zgodnie z programem imprez szkolnych
Kształtowanie umiejętności radzenia sobie ze stresem	-realizacja tematyki z zakresu stresu i depresji na lekcjach GDDW -realizacja programu „Stres pod kontrolą” w klasach maturalnych -rozpoznawanie problemów ucznia wynikających ze stresu poprzez obserwację oraz rozmowy z uczniami, rodzicami i nauczycielami -umożliwienie korzystania z pomocy psychologa szkolnego -udzielanie wsparcia uczniom będącym w trudnych życiowo sytuacjach -indywidualne podejście do ucznia, indywidualizacja procesu nauczania –stałe diagnozowanie frekwencji ucznia i jego osiągnięć szkolnych	Psycholog szkolny Wychowawcy klas Wszyscy nauczyciele Przy współpracy z PPP oraz Centrum Psychiatrii	Cały rok szkolny, w szczególności pierwszy semestr
Przeciwdziałanie przemocy i agresji w szkole	-systematyczne diagnozowanie zjawiska przemocy i agresji w szkole poprzez obserwację środowiska szkolnego, ze szczególnym uwzględnieniem uczniów klas pierwszych –przeprowadzenie i analiza ankiet dot. zjawiska agresji i przemocy i w razie potrzeby podjęcie działań interwencyjnych	Pedagog szkolny	Na zakończenie pierwszego semestru oraz wedle potrzeby
Kształtowanie postawy niesienia bezinteresownej pomocy	-dostarczenie wiedzy n/t wolontariatu -angażowanie uczniów do czynnego udziału w działaniach wolontariatu -promowanie uczniów zaangażowanych w działalność charytatywną poprzez wpisy w dziennikach oraz uwzględnianie działalności w ocenie z zachowania	Pedagog szkolny Przy współpracy PCK, Inicjatywy NA Rzecz Potrzebujących- SOS Malbork, Fundacji „Poza horyzonty” oraz innych	Cały rok szkolny
Przygotowanie do zdawania egzaminów i podjęcia studiów	-udział w Dniach Otwartych Uczelni. -spotkania indywidualne z psychologiem szkolnym w ramach doradztwa zawodowego -prowadzenie przez psychologa zajęć nt. doradztwa zawodowego w klasach drugich -elementy doradztwa zawodowego na lekcjach podstaw przedsiębiorczości -podejmowanie tematyki na zajęciach GDDW	Wychowawcy klas Psycholog szkolny Nauczyciel PP	Cały rok szkolny
Promocja zdrowego stylu życia	-prowadzenie akcji informacyjnych w szkole na temat AIDS, konkursy -lekcje na temat prawidłowego odżywiania się, zaburzeń odżywiania -zajęcia dot. dbałości o higienę psychiczną -organizowanie zawodów sportowych, rajdów, wycieczek itp.	Psycholog szkolny Nauczyciele biologii Wszyscy nauczyciele	XI Cały rok szkolny
Kształtowanie pozytywnych wzorców kultury bycia i stosunku do drugiego człowieka oraz dbałość o kulturę słowa	-lekcje wychowawcze poświęcone kulturze osobistej – konsekwentne reagowanie na sposób wypowiadania się uczniów, nieodpowiednie zachowanie się a także na akty niszczenia mienia, śmiecenie -wyciąganie konsekwencji wobec uczniów agresywnych, niszczycielskich i wulgarnych	Wszyscy pracownicy szkoły	Cały rok szkolny
Edukacja młodzieży w zakresie konsekwencji  zachowań ryzykownychtypu: palenie tytoniu, używanie alkoholu, używanie środków psychoaktywnych, wczesna inicjacja seksualna	-przeprowadzanie i analiza ankiety diagnozującej problem stosowania używek. -realizacja tematyki antyalkoholowej na lekcjach -realizacja tematyki antynikotynowej na lekcjach -realizacja tematyki związanej ze stosowaniem narkotyków- na lekcjach w klasach pierwszych i drugich -realizacja tematyki związanej ze stosowaniem dopalaczy- na lekcjach w klasach pierwszych -co najmniej raz w roku szkolnym zapewnienie młodzieży możliwości obejrzenia spektaklu profilaktycznego -prowadzenie programu „Blaski i cienie wczesnego macierzyństwa/ojcostwa” w klasach drugich – prowadzenie na godzinach wychowawczych warsztatów zachowań asertywnych. -zapoznanie uczniów na godzinach wychowawczych z zasadami skutecznej komunikacji -organizowanie debat na temat społecznych i zdrowotnych skutków uzależnień	Psycholog szkolny Pedagog szkolny Wychowawcy klas Nauczyciele biologii Pielęgniarka szkolna Przy współpracy z PPP, CPU, Strażą Miejską, zaproszonymi lekarzami, osobami uzależnionymi	Cały rok szkolny
Współpraca z rodzicami	-wizyty w domach uczniów (wedle potrzeb) -systematyczny kontakt z rodzicami- rozmowy z pedagogiem, psychologiem i wychowawcą -informowanie rodziców o dostępnych formach pomocy w szkole i poza nią -wspólne organizowanie imprez szkolnych -ścisła współpraca z Radą Rodziców -opracowywanie informacji dla rodziców (tablica przy gabinecie pomocy psychologiczno-pedagogicznej) -projekcje filmów i prelekcje na tematy profilaktyczne przed zebraniami dla rodziców -obecność rodziców na zebraniach z rodzicami	Dyrekcja Wychowawcy klas Pedagog szkolny Psycholog szkolny Rodzice	Cały rok szkolny
Szkolenie się nauczycieli i pracowników w zakresie zagrożeń oraz umiejętności wychowawczych	-konferencje -warsztaty -szkolenia Rady Pedagogicznej -konsultacje metodyczne -projekcja filmów edukacyjnych podczas Rady Pedagogicznej	Dyrekcja Lider WDN	Według planu WDN oraz wedle potrzeb

 

VIII Działania szkoły w zakresie profilaktyki drugiego stopnia.

Działania profilaktyczne stopnia drugiego kierowane są do osób z grupy ryzyka, które:

• mają trudną sytuację materialną,
• wychowywane są w rodzinach patologicznych,
• doświadczyły przemocy,
• doświadczały przez dłuższy czas choroby
• oraz u których pojawiły się w zachowaniu już takie objawy jak:

– wagary,

– agresja,

– porzucenie szkoły,

– podejmowały próby samobójcze,

– samookaleczały się

– utrzymują kontakty z rówieśnikami lub z grupami dla których, normą są zachowania dysfunkcyjne,

-eksperymentują ze środkami odurzającymi,

W przypadku stwierdzenia zachowań nagannych podejmuje się kroki opisane szczegółowo w odpowiednich procedurach opracowanych dla szkoły:

• Procedura postępowania w przypadku uzyskania informacji o uczniu, który nie ukończył 18 lat i używa alkohol lub inne środki w celu wprowadzenia się w stan odurzenia bądź przejawia inne zachowania świadczące o demoralizacji
• Procedura postępowania nauczycieli w przypadku, gdy na terenie szkoły znajduje się uczeń będący pod wpływem alkoholu lub narkotyków
• Procedura postępowania w przypadku, gdy nauczyciel znajduje na terenie szkoły substancję przypominającą wyglądem narkotyk
• Procedura postępowania w przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie substancję przypominającą narkotyk
• Procedura postępowania w przypadku uchylania się od obowiązku szkolnego

IX Ewaluacja programu

Ewaluacji dokonywać będzie się raz w roku następującymi sposobami:

• Rozmowy z uczniami, nauczycielami i rodzicami

• Bieżąca analiza wyników nauczania

• Comiesięczna analiza frekwencji

• Obserwacja zachowań

• Ankiety ewaluacyjne przeprowadzane wśród uczniów, nauczycieli i rodziców

• Analiza dokumentów (plany i sprawozdania z pracy wychowawczej, dzienniki lekcyjne, dzienniki zajęć)

Zadaniem ewaluacji będzie podsumowanie półrocznej i rocznej działalności szkoły na polu profilaktyki oraz wskazanie obszarów do dalszej pracy lub obszarów nowych, które powinny zostać wprowadzone do programu profilaktyki.